Από το 2008, η Ana Carolina Fernandes υπηρετεί τη φωτογραφία ντοκουμέντο σε ορισμένα από τα πιο επείγοντα και δομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η βραζιλιάνικη κοινωνία. Η επιλογή των έργων που παρουσιάζονται εδώ εστιάζει στο έργο που δημιούργησε ενόσω τα προβλήματα αυτά οξύνονταν κατά τη διακυβέρνηση της χώρας από το δεξιό λαϊκιστικό καθεστώς του Ζαΐρ Μπολσονάρο. Η Fernandes έχει ασχοληθεί φωτογραφικά με τους βαθείς ταξικούς διαχωρισμούς και τις συνθήκες ζωής στις φαβέλες, με την εκτεταμένη φυλετική βία για την οποία οι αρχές επιδεικνύουν αδιαφορία, με τις δολοφονίες από μια βαριά οπλισμένη και στρατιωτικοποιημένη αστυνομία, με την εγκληματική αμέλεια της κυβέρνησης στη διαχείριση της πανδημίας, με τα δικαιώματα των γυναικών, τις καταπιεστικές συνθήκες ζωής και τις μορφές αντίστασης των κοινοτήτων ομοφυλόφιλων και διεμφυλικών ατόμων.
Δουλεύοντας κατά τη διάρκεια ραγδαίων, ιλιγγιωδών κοινωνικών αλλαγών, η Fernandes συνδέει με ένα ιδιαίτερο βλέμμα στοιχεία της φόρμας, τα οποία συνενώνει με μια μεγάλη ποικιλία φωτογραφικών τεχνικών, αναζητώντας τάξη και νόημα σε έργα στα οποία συνδυάζει την κοινωνική σημασία με την ικανότητα σύνθεσης. Διατηρώντας στενή και μακροχρόνια επαφή με τους πρωταγωνιστές της η Fernandes αποτυπώνει με τον φακό της τις συνθήκες διαβίωσης ανθρώπων που περιθωριοποιούνται από το καθεστώς, όπως επίσης και τις πρωτοβουλίες αντίδρασης και αυτοβοήθειας στις οποίες αυτοί καταφεύγουν. Στα έργα που επέλεξε για την κεντρική έκθεση της Thessaloniki PhotoBiennale βλέπουμε τις διαμαρτυρίες ενάντια στο δικαστικό, ουσιαστικά, πραξικόπημα, το οποίο αρχικά έθεσε εκτός πολιτικής τον Λούλα, επιβάλλοντάς του ποινή φυλάκισης, και στη συνέχεια άσκησε δίωξη στη διάδοχό του Ντίλμα Ρούσεφ, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο της εξουσίας για τον Μπολσονάρο. Στις φωτογραφίες βλέπουμε ανθρώπους να απολυμαίνουν μόνοι τους τις γειτονιές τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τους πλέον ευάλωτους να φορούν αυτοσχέδιες διαστημικές στολές προστασίας, έργα τέχνης δρόμου να απεικονίζουν τον ιό με το πρόσωπο του Μπολσονάρο (ο οποίος είχε δηλώσει επανειλημμένα ότι ο Covid δεν ήταν χειρότερος από την κοινή γρίπη και πρόβαλλε ως αρετή την αδράνεια στην αντιμετώπισή του), καθώς και μπαλόνια στην παραλία Κοπακαμπάνα, που συμβολίζουν τον τεράστιο αριθμό νεκρών της πανδημίας. Οι διαμαρτυρίες στους δρόμους σηματοδοτούν μια εξέγερση ενάντια στη «νεκροπολιτική», όχι μόνο σε σχέση με την κατάφωρα ταξική διάσταση της πανδημίας που έπληξε κυρίως τους φτωχούς στις φαβέλες και τους εργαζόμενους στην παραοικονομία, αλλά και ενάντια στη δολοφονία ακτιβιστών από την αστυνομία και ακροδεξιές παραστρατιωτικές οργανώσεις, με χαρακτηριστική την περίπτωση της Μαριέλ Φράνκο.
Συνολικά, το έργο της Fernandes οικοδομεί την εικόνα ενός λαού που διαμορφώνεται μέσα από την εξέγερση και αντιστέκεται στον λαϊκισμό του Μπολσονάρο. Πρόκειται για έναν λαϊκισμό που σφυρηλατήθηκε μέσα από τη συμμαχία του Ευαγγελικού προτεσταντισμού, των ενόπλων δυνάμεων, της βιομηχανίας βοοειδών και υλοτομίας, αλλά και των ολιγαρχών της χώρας, με μοιραία αποτελέσματα όχι μόνο για τη Βραζιλία αλλά το παγκόσμιο περιβάλλον. Στην πρόδηλη απειλή που τίθεται για τη δημοκρατία και τον πλανήτη αντιτάσσονται εδώ οι φτωχοί υποστηρικτές του Λούλα στα αστικά κέντρα.
–J.S
Βιογραφικό
Η Ana Carolina Fernandes είναι ανεξάρτητη φωτοδημοσιογράφος και δημιουργός ντοκιμαντέρ από τη Βραζιλία. Γεννήθηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 1963. Άρχισε να εργάζεται ως φωτοδημοσιογράφος σε ηλικία 19 ετών, δημοσιεύοντας φωτογραφίες σε ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδες και περιοδικά της Βραζιλίας, αλλά και σε διεθνή πρακτορεία. Στα έργα τεκμηρίωσης, η Fernandes αφηγείται ιστορίες του λαού και των ποικίλων πολιτισμών της Βραζιλίας, δίνοντας έμφαση σε ανθρωπιστικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Η Fernandes έχει παρουσιάσει και δημοσιεύσει ευρέως έργα της στη Βραζιλία και στο εξωτερικό. Έχει τιμηθεί με το 9ο Julia Margaret Cameron Award for Women και με το βραβείο Woman Press Trophy, ενώ έχει περιληφθεί στη βραχεία λίστα για τα βραβεία Sony World Photography Awards, Magnum Award και Conrad Wessel Award.
