Η έκθεση «Χάνοντας το Τυρκουάζ» (2018 – 2021)

Ορυκτός πολύτιμος λίθος, φυλαχτό/αποτροπαϊκό ή θεραπευτικό σύμβολο, μοναδικό χρώμα, εμπορεύσιμο υλικό με πολυάριθμες ιδιότητες: όλα αυτά συνιστούν την πολύσημη ταυτότητα του τυρκουάζ, την οποία επιχειρεί η φωτογράφος/γεωλόγος Ιουστίνη Δρακουλάκου να προσεγγίσει φωτογραφικά, επιστημονικά, όσο και ανθρωπολογικά. Έχοντας μελετήσει την ιστορία του τυρκουάζ, φροντίζει να μην παραλείψει καμιά πτυχή της ταυτότητάς του κατά τη διερεύνηση και αποδόμησή του.

Επιχειρεί να αναδείξει την ιστοριογραφική, τη γεωλογική και εννοιολογική πλευρά τού ορυκτού, αλλά και την πιο αφανή και βαθιά ψυχολογική πτυχή του, αυτή που αναζητά και εντοπίζει στα πετρώματα ιδιότητες μεταφυσικά θεραπευτικές, κατευναστικές, ευοίωνες.

Τα στοιχεία του ορυκτού και παράλληλα το ανθρώπινο σώμα συναντιούνται και «σωματοποιούν» κάθε ιδιότητα του τυρκουάζ στις πολλαπλές φωτογραφικές τους αποτυπώσεις και εκδοχές· γίνονται το πεδίο όπου δεισιδαιμονία και πραγματικότητα συναντιούνται και βρίσκουν τρόπο συνύπαρξης.

Η έκθεση είναι μια εγκατάσταση πολυμεσική, βασισμένη στις αναρίθμητες δυνατότητες της φωτογραφίας και στους πολλαπλούς ρόλους που το μέσο αυτό διαθέτει: πληροφόρησης, καταγραφικής τεκμηρίωσης, αλλά συνάμα και ποιητικής αποτύπωσης.

Αρετή Λεοπούλου

——

Το τυρκουάζ είναι ένα ένυδρο φωσφορικό άλας χαλκού και αλουμινίου. Η χημική του σύνθεση, CuAl6(PO4)4(OH)8•4(H2O) μπορεί να ποικίλλει σε διαφορετικά δείγματα του ορυκτού και οποιαδήποτε αλλαγή σε αυτήν επηρεάζει το χρώμα, το βάρος ή τη σκληρότητα του λίθου. Λόγω της ευμετάβλητης φύσης του, αποτέλεσε ιδανικό παράδειγμα για τη δημιουργία μύθων και δεισιδαιμονιών, από την αρχαιότητα. Στον “Παλαιό Κόσμο”, το τυρκουάζ λέγεται ότι διέθετε πολλές αρετές και για 6.000 χρόνια θεωρούνταν “ο ατρόμητος λίθος”.

Μεγαλώνοντας σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από πολωτικές δυνάμεις, η σύμπραξη της επιστήμης με την καλπάζουσα τεχνολογική πρόοδο έχει μετατραπεί σε ένα νέο είδος Θεού. Στον αντίποδα της επιστήμης και του θετικισμού, υπάρχει μια αυξανόμενη τάση για ταλισμανικές, πρωτόγονες πεποιθήσεις που απορρίπτουν τη θετικιστική σκέψη για χάρη νεοαποκαλυπτικών θεωριών συνωμοσίας.

Η έκθεση αυτή, πραγματεύεται αυτή την περιπλοκή ή το διαχωρισμό μεταξύ επιστήμης και δεισιδαιμονίας. Ο πολύτιμος λίθος αντλεί αυτή τη σχέση όχι μόνο από τις γεωλογικές πτυχές του, αλλά και από τις μυθολογικές, εθνολογικές, ιστορικές και ταλισμανικές ιδιότητες και ρόλους του.

Το ανθρώπινο σώμα συμβολίζει το ζωντανό φίλτρο, μέσω του οποίου «σωματοποιείται» η ένταση μεταξύ αυτών των αντιφατικών κόσμων.

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είμαστε διασυνδεδεμένοι αλλά ταυτόχρονα απομονωμένοι – φυλακισμένοι στα δικά μας συστήματα πεποιθήσεων.

Χρησιμοποιώ και επιτελώ τη μεθοδολογία μου ως γεωλόγος για να δημιουργήσω μια πρακτική και μια έρευνα που χαρακτηρίζεται από την εικονοποίηση και τους συμβολικούς συνειρμούς που έχουν ως στόχο να μιλήσουν κυρίως για τις σωματικές και συναισθηματικές επιπτώσεις που δημιουργεί αυτός ο διαχωρισμός.

Μερικές φορές το αποτέλεσμα πολλών περιστατικών που συνέβησαν με την πάροδο του χρόνου μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση επαναξιολόγησης όσων κάποτε θεωρούνταν σημαντικά ή ζωτικής σημασίας για την ευημερία του ατόμου. Υπάρχει ένας κόσμος που καταρρέει για να χτιστεί ένας νέος.

Από ένα εμπειρικό και σωματικό σημείο αυτοπαρατήρησης, η έκθεση αυτή επιχειρεί να ερευνήσει τα κομμάτια αυτού του παζλ και να ασχοληθεί με υπαρξιακά ζητήματα.

Θερμές ευχαριστίες:

Νατάσσα Χριστιά, Λία Ναλμπαντίδου, Κατερίνα Λιόλιου, Ελένη-Βαϊα Δρακουλάκου, Άκουαμαρίνα Αντωνοπούλου, Στράτος Καλαφάτης, Χρήστος Κυρτζαλιώτης, Καθηγητής ΑΠΘ Νικόλαος Καντηράνης, Nigel Perkins