Καλλιτέχνης

Wolfgang Scheppe

Ο όρος “Barrikadenwetter” (καιρός των οδοφραγμάτων) ανήκει στον αναρχικό Μιχαήλ Μπακούνιν: υποδηλώνει τη μεταβατική στιγμή κατά την οποία το επαναστατημένο υποκείμενο συγκροτείται σε συλλογική δράση και αυτοπροσδιορίζεται ως εμπόδιο απέναντι στις κρατικές δυνάμεις της κατεστημένης τάξης. Ως πρώην αξιωματικός του πυροβολικού ο Μπακούνιν γνώριζε πολύ καλά κατά το επαναστατικό έτος 1839, όταν προετοίμαζε την άμυνα της Δρέσδης απέναντι στην επέλαση του πρωσικού στρατού μαζί με τους αστούς συμπολεμιστές του, τον συνθέτη
Βάγκνερ και τον αρχιτέκτονα Σέμπερ, ότι η ηρωική εποχή της κατασκευής οδοφραγμάτων είχε προ πολλού παρέλθει. Το μεταφερόμενο πλέον πυροβολικό είχε ακυρώσει την αποτελεσματικότητά τους. Από την άλλη μεριά ο Μπακούνιν διείδε τη μεταφορική δύναμη που εξακολουθούσε να έχει η κατασκευή οδοφραγμάτων, καθώς παρέμεναν ένα πανίσχυρο σύμβολο μαζικής εξέγερσης και συλλογικής ενότητας, που ενέπνεε σεβασμό στην άρχουσα τάξη. Με μια δόση ειρωνείας πρότεινε λοιπόν στους συντρόφους του να τοποθετήσουν στους τοίχους των οχυρώσεων τον
περίφημο πίνακα της Παναγίας του Ραφαήλ στη Δρέσδη, θεωρώντας ότι οι Πρώσοι, δεδομένης της κλασικής τους καλλιέργειας, πολύ δύσκολα θα κατέστρεφαν ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα του δυτικού πολιτισμού.

Το πρότζεκτ αυτό ξεδιπλώνει μια εικονογραφία του οδοφράγματος, όπου αντιπαραβάλλονται τρεις διαφορετικοί τρόποι θέασης της εξέγερσης του Μάη του ‘68 στο Παρίσι. Η αριστερή πλευρά παρουσιάζει την οπτική των ίδιων των εξεγερμένων, στη μεσαία κουρτίνα ξεδιπλώνεται η λειτουργία του φωτορεπορτάζ ως ενδείκτης, ενώ στη δεξιά πλευρά αποτυπώνεται η επιτήρηση από την κρατική εξουσία. Παρότι οι εικόνες αυτού του τρίπτυχου έχουν το ίδιο θέμα, οι διαδηλωτές, τα μέσα ενημέρωσης και η αστυνομία παρατηρούν με διαφορετικό σκοπό και με τον δικό
τους ιδιαίτερο τρόπο. Στις φωτογραφίες των εξεγερμένων οι πρωταγωνιστές εμφανίζονται ως εκπρόσωποι της ευρύτερης επαναστατικής συλλογικότητας. Εύλογα, τα πρόσωπά τους δεν είναι αναγνωρίσιμα.

Στη διαμεσολάβηση μέσω του φωτορεπορτάζ τα υποκείμενα καταγράφονται αφηγηματικά και αναδεικνύεται η ηθική διάσταση των ατόμων που υφίστανται ή ασκούν βία. Από την οπτική γωνία των αρχών οι εξεγερμένοι είναι νομικές οντότητες που παρακολουθούνται με σκοπό τη διασφάλιση αποδεικτικών στοιχείων και ταυτοποίησης, προκειμένου η παραβατικότητα και τα αδικήματα κατά της περιουσίας να μπορούν να καταστούν στοιχεία οπτικά επαληθεύσιμα με στόχο την επιβολή του νόμου.

–W.S., Βενετία, 19 Ιουνίου 2023

Η Sara Codutti φωτογράφισε τις εφημερίδες και η Eleonora Sovrani επικοινώνησε με την αστυνομία του Παρισιού.

Βιογραφικό

Ο γεννημένος στη Γερμανία Wolfgang Scheppe (στις 23 Μαΐου 1955) είναι φιλόσοφος, συγγραφέας και επιμελητής, ο οποίος από το 1996 ζει και διδάσκει στις ΗΠΑ, την Ελβετία και την Ιταλία.
Το έργο του, ως θεωρητικού με διαθεματικές προσεγγίσεις, περιλαμβάνει συχνά εκθέσεις που έχουν τη μορφή «εγκαταστάσεων θεωρίας», όπως τις ονομάζει. Από το 2009 διευθύνει το Arsenale Institute for Politics of Representation στη Βενετία, το οποίο γεννήθηκε μέσα από το Πανεπιστήμιο IUAV. Έχει εκτεταμένο ερευνητικό έργο, από το οποίο έχει προκύψει μεγάλος αριθμός δημοσιεύσεων, ενώ δημοσιεύει τακτικά πραγματείες και δοκίμια με αντικείμενο τη χωρική πολιτική. Σε αυτά συγκαταλέγονται το έργο-αναφορά για την παγκοσμιοποιημένη πόλη με τίτλο Migropolis (2009) όπως και το Done Book (2010) με θέμα την πολιτική οικονομία της πόλης του John Ruskin, που εκδόθηκε με τη μορφή καταλόγου για το βρετανικό περίπτερο στη Μπιενάλε της Βενετίας. Πρόσφατα εξέδωσε μια εικονογραφική μελέτη με θέμα τη θεωρία της απεικόνισης του οδοφράγματος με τίτλο Taxonomy of the Barricade (2021). Το πιο πρόσφατο δοκίμιό του
με τίτλο At the Cost of the City ασχολείται με τον θεμελιώδη αστικό μετασχηματισμό που συντελείται υπό τις συνθήκες των κυρίαρχων οικονομικών κανόνων και οδηγεί στον αποκλεισμό των απλών ανθρώπων. Το έργο αυτό εκδόθηκε για τη 18η διεθνή Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας 2023.