Καλλιτέχνης

Στέφανος Τσιβόπουλος

Το 1952 ο γνωστός τεχνοκριτικός και αναρχικός Herbert Read, ο οποίος λίγα χρόνια αργότερα θα χριζόταν Ιππότης του Ηνωμένου Βασιλείου, εισήγαγε τον εντυπωσιακό όρο «η γεωμετρία του φόβου». Με αυτόν θέλησε να περιγράψει μια νέα τάση στη μεταπολεμική βρετανική γλυπτική, η οποία ήταν επηρεασμένη από τον υπαρξισμό και είχε ως κύριο χαρακτηριστικό της τις επίπονα δουλεμένες μεταλλικές μορφές. Αντίθετα, το βίντεο του Στέφανου Τσιβόπουλου, το οποίο δανείζεται τη φράση του Read στον τίτλο, είναι ήρεμο αν και ελαφρώς δυσοίωνο, καθώς καταγράφει με επιμέλεια την αρχιτεκτονική, τη διακόσμηση και τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Η κινηματογράφηση έγινε το 2012 σε μια περίοδο βαθιάς κρίσης μεταξύ εκλογικών αναμετρήσεων, όταν η Βουλή είχε διακόψει τις εργασίες της για περισσότερο από έναν μήνα. Κατά τη μακρά αυτή περίοδο παύσης, ο Τσιβόπουλος επικεντρώνεται στο μεγαλοπρεπές αν και αμήχανο, νεοκλασικού ρυθμού εσωτερικό του κτιρίου (η αίθουσα της ολομέλειας ήταν παλαιότερα η αίθουσα χορού του βασιλικού ανακτόρου), στο ιδιότυπο μείγμα παρωχημένου εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας και συντηρητικών διακριτικών σημείων – με δερμάτινα καθίσματα που αναδιπλώνονται όταν είναι κενά σαν τις θέσεις στον κινηματογράφο, συσκευές ψηφοφορίας, ίχνη από μελανοδοχεία, χρονόμετρα που έχουν ρυθμιστεί στο μηδέν.

Η κενότητα της αίθουσας είναι δηλωτική και προφητική. Η κρίση προκλήθηκε από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό κραχ του 2008, επιδεινώθηκε από την κάκιστη διαχείριση και τη διαφθορά
των δύο μεγάλων κομμάτων, τα οποία απαξιώθηκαν, ενώ η έξοδος της Ελλάδας από την ΕΕ διαγραφόταν στον ορίζοντα. Νέες δυνάμεις αναδύθηκαν, οι οποίες αμφισβητούσαν όχι μόνο τη
νεοφιλελεύθερη συναίνεση αλλά, στην περίπτωση της Χρυσής Αυγής, την ίδια τη δημοκρατία. Κατά την εξέλιξη της κρίσης έγινε φανερό ότι η δημοκρατική βούληση του ελληνικού λαού δεν επρόκειτο να ασκήσει την παραμικρή επιρροή στην πολιτική λιτότητας που επέβαλε η ΕΕ: η αίθουσα του κοινοβουλίου θα μπορούσε κάλλιστα να παραμείνει για πάντα άδεια. Στο μεγαλύτερο μέρος του βίντεο, τα μικρόφωνα είναι λίγο ως πολύ στραμμένα προς την ίδια κατεύθυνση· σε ένα πλάνο όμως δύο από αυτά στέκονται αντικριστά, στραμμένα προς αντίθετες κατευθύνσεις, σημάδι ίσως των βίαιων πολιτικών συγκρούσεων που θα ακολουθούσαν.
–J.S.

Βιογραφικό

Ο Στέφανος Τσιβόπουλος είναι διαθεματικός καλλιτέχνης, κινηματογραφιστής, παιδαγωγός και διοργανωτής, που ζει και εργάζεται μεταξύ Νέας Υόρκης, Άμστερνταμ και Αθήνας. Η καλλιτεχνική του πρακτική καθοδηγείται από μια αίσθηση ότι είναι επείγουσα ανάγκη να εξεταστεί η ανθρωπολογική διάσταση των σημερινών παγκόσμιων κρίσεων στους τομείς της οικονομίας, της μετανάστευσης και του περιβάλλοντος. Οι διαθεματικές εγκαταστάσεις του περιλαμβάνουν βίντεο, φωτογραφία, κείμενο και περφόρμανς και αποτελούν απόρροια της ενδελεχούς και συχνά μακροχρόνιας έρευνας του καλλιτέχνη σε φωτογραφικά και κινηματογραφικά αρχεία. Έχει συμμετάσχει σε πολλές εκθέσεις, σε θεσμούς της τέχνης και κινηματογραφικά φεστιβάλ ανά τον κόσμο, μεταξύ άλλων στις μπιενάλε της Αθήνας, του Πεκίνου, της Βουδαπέστης, του Λίμερικ, της Μόσχας, της Θεσσαλονίκης και της Ζιαν Γιανγκ, στη Manifesta της Βενετίας, στην 4η
Quadrennial της Ρίγας και στη documenta 14 του Κάσσελ. Εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 55η Μπιενάλε της Βενετίας.